"Back-End Teknolojileri" kategorisi, web uygulamalarının arkasında çalışan teknolojilere odaklanıyor. Bu kategori altında, sunucu tarafı programlama dilleri, veritabanı yönetim sistemleri, sunucu yapılandırması ve yönetimi, API geliştirme, web güvenliği ve diğer ilgili konular hakkında yazılar bulunabilir. Bu kategori, özellikle back-end geliştiricileri ve yazılım mühendisleri için faydalı olabilir.
DNS Nedir? DNS (Domain Name System), internet üzerindeki cihazların, web sitelerinin ve diğer ağ hizmetlerinin IP adreslerini (Internet Protocol) belirlemek için kullanılan bir sistemdir. DNS, internet kullanıcılarının, tarayıcılarına yazdıkları web site adreslerini (domain adı) IP adreslerine dönüştürür. Bu sayede kullanıcılar, internette gezinirken her zaman IP adreslerini hatırlamak zorunda kalmazlar. Örneğin, Google'ın IP adresi "172.217.1.238" olsaydı, her defasında tarayıcınıza bu sayıları girmek zorunda kalırdınız. Ancak, DNS sistemi sayesinde, "www.google.com" adresini yazmanız yeterlidir. DNS, bu domain adını IP adresine çevirir ve siz Google'a bağlanırsınız. DNS Nasıl Çalışır? DNS, büyük bir ağ hiyerarşisi kullanarak çalışır. Bu hiyerarşinin en üstünde, kök DNS sunucuları bulunur. Kök DNS sunucuları, tüm diğer DNS sunucuları için başvuru kaynağıdır. İnternetteki tüm domain adları, bir üst düzey alan adı ile başlar. Örneğin, "google.com" alan adı ".com" üst düzey alan adıyla başlar. Kök DNS sunucuları, istemci bilgisayarlara gelen istekleri alır ve hangi üst düzey alan adı sunucusuna yönlendireceğini belirler. Üst düzey alan adı sunucusu, daha spesifik alt alan adı sunucusuna yönlendirme yapar. Bu alt alan adı sunucusu, istemcinin ihtiyacı olan IP adresini içeren kayıtları içerir. DNS sunucuları ayrıca, diğer DNS sunucularının depolayamayacağı kadar sık erişilen IP adreslerini bir önbellek olarak saklarlar. Bu önbellekler, DNS sorgularını hızlandırır ve internet trafiğini azaltır. DNS Önbelleği Nedir? DNS önbelleği, daha önce ziyaret ettiğiniz web sitelerinin IP adreslerini yerel bir bilgisayar veya ağ sunucusunda saklama işlemidir. Bu, daha hızlı yanıt süreleri ve daha az internet trafiği sağlar. Bir web sitesine ilk kez bağlandığınızda, DNS sunucusu IP adresini çözmek için bir sorgu gönderir. Sonraki ziyaretlerde, web sitesinin IP adresi yerel önbellekten alınır. Bu, web sitesine erişmek için gereken zamandan tasarruf etmenizi sağlar. Ancak, DNS önbellekleri sık sık temizlenmelidir, çünkü IP adresleri değiştiğinde yanlış bilgiler verilebilir. DNS önbelleği, önbellek süresi boyunca IP adreslerini saklar ve bu süre sonunda önbellekten silinir. Önbellek süresi, her DNS sunucusu için farklı olabilir ve web sitesi sahipleri de bu süreyi kontrol edebilirler. DNS önbellekleri ayrıca, bir web sitesine erişim sırasında DNS sorgularını hızlandırmak için bir ön bellek arabelleği (cache) kullanabilirler. Bu, istemcinin DNS sunucusuna her defasında bir sorgu göndermesini engeller ve sorgu yanıtlarını daha hızlı bir şekilde sunar. Sonuç DNS, internetin temel yapı taşlarından biridir. Domain adları ve IP adresleri arasındaki ilişkiyi sağlar ve internet kullanıcılarına daha kolay ve anlaşılır bir web deneyimi sunar. DNS sunucuları, bu süreci hızlandırmak ve internet trafiğini azaltmak için önbellekleri kullanır. DNS önbelleği, daha hızlı yanıt süreleri ve daha az internet trafiği sağlar. Ancak, bu önbelleklerin temizlenmesi gerektiğini ve IP adresleri değiştiğinde güncellenmesi gerektiğini unutmamalısınız.
API tasarımı yaparken aşağıdaki önemli noktalara dikkat etmek önemlidir: RESTful Tasarım İlkeleri: API'nizi RESTful (Representational State Transfer) prensiplerine uygun olarak tasarlamak, API'nin anlaşılabilir, kullanılabilir ve ölçeklenebilir olmasını sağlar. Bu prensipler, HTTP metotlarını ve durumu (state) temsil etmek için URL yapılarını kullanmayı içerir. Rota ve Endpoint Tasarımı: API'nizin mantıksal bölümlerini belirlemek için uygun rotalar ve endpoint'ler tasarlamak önemlidir. Örneğin, /users, /products, /orders gibi farklı konular için endpoint'ler oluşturabilirsiniz. Bu noktalara dikkat ederek API'nizin güvenli, performanslı, ölçeklenebilir ve kullanıcı dostu olmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, diğer geliştiricilerin API'nizi kolayca anlayıp kullanabilmesi için iyi bir dokümantasyon oluşturmak önemlidir. HTTP Metotları: CRUD işlemlerini (Create, Read, Update, Delete) ifade etmek için doğru HTTP metotlarını kullanın. GET (okuma), POST (oluşturma), PUT (güncelleme), DELETE (silme) gibi standart metotları kullanmak önemlidir. Parametreler ve Query String: Kullanıcıların isteklerini belirtmek için URL parametreleri ve/veya sorgu parametreleri kullanın. Örneğin, /users/:id gibi dinamik parametreler kullanabilir veya /products?category=electronics gibi sorgu parametreleri kullanabilirsiniz. Doğru Hata Kodları: API'nizde oluşabilecek hataları belirlemek ve uygun HTTP durum kodları (status code) ile yanıtlamak önemlidir. Hataların açık ve anlaşılır mesajlarla dönüş yapması kullanıcıların sorunları çözmesini kolaylaştırır. Güvenlik: API'nizi güvende tutmak için güvenlik önlemleri alın. Özellikle kimlik doğrulama (authentication) ve yetkilendirme (authorization) mekanizmalarını kullanarak sadece yetkili kullanıcıların API'ye erişmesini sağlayın. Dokümantasyon: API'nizin kullanımını kolaylaştırmak için kapsamlı ve anlaşılır bir dokümantasyon hazırlayın. API endpoint'lerinin ne yaptığını, hangi parametreleri kabul ettiğini, döndürdüğü veri yapılarını ve örnek istek-cevapları açıklayan dokümantasyonlar hazırlamak önemlidir. Hata Yönetimi: API'nizde meydana gelebilecek hataları düzgün bir şekilde ele alın. Hataları yakalamak, loglamak ve uygun yanıtlarla kullanıcıya geri dönmek önemlidir. Versiyonlama: API'nizin gelecekte yapılacak değişikliklere uyum sağlaması için versiyonlama kullanmak iyi bir uygulamadır. API sürümlerini URL'lerde veya başlık (header) bilgilerinde belirleyerek, geriye dönük uyumluluğu sağlayabilirsiniz. Performans ve Ölçeklenebilirlik: API'nizin performanslı çalışmasını sağlamak için veritabanı sorgularınızı optimize edin, gereksiz ağ trafiğini azaltın ve gerektiğinde önbellek kullanımı gibi teknikleri düşünün. Ayrıca, API'nizi yüksek taleplere karşı ölçeklenebilir hale getirin. Veri Doğrulama ve Temizleme: Gelen verileri doğrulayın ve temizleyin. Özellikle kullanıcı girişi gibi dışarıdan alınan verilere karşı koruma sağlayarak güvenlik açıklarını önleyin. İzinler ve Rolleri Yönetimi: API'nizin kullanıcılarına farklı izinleri ve rolleri yönetmek için bir mekanizma sağlayın. API'ye erişim seviyelerini düzenlemek, güvenlik ve gizlilik açısından önemlidir. CORS (Cross-Origin Resource Sharing): API'nize farklı domainlerden erişilmesine izin vermek için CORS ayarlarını doğru bir şekilde yapılandırın. Testler: API'nizin doğru çalıştığından emin olmak için testler yazın. Birim testleri, entegrasyon testleri ve kabul testleri kullanarak API'nizin sağlam bir yapıda olduğundan emin olabilirsiniz.